با نزدیک شدن به نوروز، شور و شوق بهار در خیابانها و میادین شهرها نیز به وضوح پدیدار میشود. المانهای نوروزی، به عنوان نمادی از این شادمانی و نو شدن، در جای جای شهر جان میگیرند و جلوهای زیبا و رنگارنگ به شهر میبخشند.
المان های نوروزی هرساله با کمک هنرمندان در شهرهای مختلف ایران طراحی و اجرا میشود.اما برای نخستین بار در اواخر دهه هشتاد در شهرداری مشهد جمعی از هنرمندان شهری با تاسیس خانه هنرمندان گامی جدی در پیشرفت هنرهای شهری در ایران برداشتند. با تاسیس خانه هنرمندان و ستاد استقبال بهار در مشهد در سراسر ایران توجه زیادی به موضوع المان های بهاری و نوروزی شد.هرچند که استفاده از نماد های نوروزی سابقه طولانی در تزئین خانه ها و فضای شهر دارد. در دوران ایران باستان، مردم با روشن کردن آتش، کاشتن سبزه و تزئین خانههای خود به استقبال بهار میرفتند. در دوران صفویه، استفاده از المانهای نوروزی در شهرها رواج بیشتری پیدا کرد و تزئینات باشکوهی در میادین و خیابانها به کار گرفته میشد.
طراحی المان های نوروزی ویژگی های خاصی دارد که آن را از المان ها و نماد های معمول در شهر جدا می کند.در ادامه به این ویژگی ها می پردازیم؛
تنوع در طرح و رنگ: المانهای نوروزی با طرحها و رنگهای متنوع، هر ساله غافلگیری جدیدی برای شهروندان به ارمغان میآورند. از نمادهای سنتی نوروز مانند سفره هفتسین، ماهی، سبزه و تخممرغ رنگی گرفته تا طرحهای مدرن و خلاقانه، همگی در آراستن شهرها به کار گرفته میشوند.
بازتاب فرهنگ و آداب و رسوم: المانهای نوروزی فرصتی برای به نمایش گذاشتن فرهنگ و آداب و رسوم هر منطقه نیز هستند. در هر شهر، المانهایی متناسب با فرهنگ و پیشینه آن منطقه طراحی و نصب میشوند. به عنوان مثال، در شهر یزد، المانهای نوروزی با استفاده از بادگیرها و المانهای سنتی این شهر ساخته میشوند.
نقش المانها در ایجاد شور و نشاط: المانهای نوروزی در ایجاد شور و نشاط و شادمانی در بین شهروندان، به ویژه کودکان، نقشی اساسی دارند. این المانها، فضایی شاد و پرنشاط را در شهر به وجود میآورند و به استقبال از بهار و نو شدن میپردازند.
جذابیت برای گردشگران: المانهای نوروزی، علاوه بر ایجاد شور و نشاط در بین شهروندان، برای گردشگران نیز جذابیت دارند. این المانها، فرصتی برای معرفی فرهنگ و آداب و رسوم هر منطقه به گردشگران هستند و به رونق گردشگری نیز کمک میکنند.
نکاتی برای طراحی المانها و نمادهای نوروز:
استفاده از نمادهای سنتی نوروز
توجه به فرهنگ و آداب و رسوم هر منطقه
خلاقیت و نوآوری در طراحی
استفاده از رنگهای شاد و جذاب
تناسب المانها با فضای شهری
استفاده از مواد و مصالح بادوام
توجه به مسائل زیستمحیطی
المانها و نمادهای نوروزی، به عنوان نمادی از بهار و نو شدن، نقشی اساسی در شاد و زیبا کردن شهرها در آستانه نوروز دارند. این المانها، علاوه بر ایجاد شور و نشاط در بین شهروندان، برای گردشگران نیز جذابیت دارند و به رونق گردشگری نیز کمک میکنند.