سرمایه‌گذاری اجتماعی: راهی به سوی توسعه پایدار

بررسی صندوق سرمایه‌گذاری اجتماعی بریتانیا (Big Society Capital) و تأثیر آن بر بهبود زندگی مردم

محسن سراجی / مدیر خلاقیت و آینده پژوه

در دهه اخیر، نوآوری اجتماعی به یکی از ابزارهای کلیدی برای مقابله با چالش‌های پیچیده اجتماعی در بسیاری از کشورها تبدیل شده است. یکی از موفق‌ترین استراتژی‌ها در این زمینه، سرمایه‌گذاری اجتماعی است که با فراهم کردن منابع مالی و جذب سرمایه‌گذاران، به توسعه کسب‌ وکارهای اجتماعی و پروژه‌های نوآورانه کمک می‌کند. بریتانیا با راه‌اندازی صندوق Big Society Capital، یکی از پیشگامان در این حوزه بوده و موفقیت‌های چشمگیری کسب کرده است.

استراتژی سرمایه‌گذاری اجتماعی در بریتانیا:

Big Society Capital، صندوق سرمایه‌گذاری اجتماعی بریتانیا، در سال 2012 با هدف حمایت از پروژه‌های اجتماعی تأسیس شد. این صندوق به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین منابع مالی برای تأمین بودجه پروژه‌های اجتماعی در بریتانیا شناخته می‌شود. این نهاد، منابع مالی خود را از بانک‌ها و سرمایه‌گذاران خصوصی دریافت کرده و آن را به سازمان‌ها و کسب‌وکارهای اجتماعی تخصیص می‌دهد. دو هدف کلیدی این صندوق عبارتند از:

حمایت مالی پایدار از نوآوری‌های اجتماعی

یکی از چالش‌های اصلی کسب‌وکارهای اجتماعی، دسترسی به منابع مالی پایدار است. سازمان‌ها و شرکت‌های نوآورانه‌ای که برای حل مسائل اجتماعی مانند بی‌خانمانی، بیکاری و سلامت عمومی فعالیت می‌کنند، اغلب با کمبود منابع مالی مواجه هستند. Big Society Capital از طریق ارائه وام‌های کم‌بهره و تسهیلات مالی، امکان دسترسی به سرمایه‌های مورد نیاز برای اجرای این پروژه‌ها را فراهم می‌کند. این حمایت مالی به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا بتوانند به‌طور مؤثر و درازمدت به حل مشکلات اجتماعی بپردازند.

جلب سرمایه‌گذاران خصوصی برای مشارکت در پروژه‌های اجتماعی

هدف دوم این صندوق، جذب سرمایه‌گذاران خصوصی به پروژه‌های اجتماعی است. Big Society Capital به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا در پروژه‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که نه‌تنها بازده مالی دارند، بلکه تأثیرات اجتماعی مثبتی نیز ایجاد می‌کنند. این مدل سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاران را تشویق می‌کند تا به جای تمرکز صرف بر سودآوری، در ایجاد تغییرات مثبت در جامعه نیز مشارکت داشته باشند. سرمایه‌گذاری اجتماعی با ترکیب منافع مالی و اجتماعی، یک مدل جدید برای توسعه پایدار ارائه می‌دهد که هر دو بخش خصوصی و عمومی از آن سود می‌برند.

پروژه عملیاتی موفق: Social Impact Bonds

یکی از پروژه‌های موفق که تحت حمایت Big Society Capital ا جرا شده اوراق قرضه تأثیر اجتماعی است. این پروژه یک مدل سرمایه‌گذاری اجتماعی جدید را معرفی کرده است که در آن سرمایه‌گذاران خصوصی بودجه لازم را برای اجرای پروژه‌های اجتماعی تأمین می‌کنند و در صورت تحقق اهداف تعیین شده، دولت هزینه‌ها را به همراه سود به سرمایه‌گذاران بازپرداخت می‌کند.

یکی از نمونه‌های بارز این اوراق قرضه، پروژه Reducing Reoffending در لندن است که با هدف کاهش نرخ بازگشت مجرمان به زندان اجرا شد. در این پروژه، به زندانیان پس از آزادی خدمات حمایتی، آموزشی و شغلی ارائه شد که نتیجه آن کاهش چشمگیر بازگشت مجرمان به زندان بود. این موفقیت نه‌تنها زندگی افراد را بهبود بخشید، بلکه بار مالی سنگین بر دولت را نیز کاهش داد.  این پروژهنشان داد که سرمایه‌گذاری اجتماعی می‌تواند به حل مشکلات اجتماعی و هم‌زمان بازده مالی قابل‌توجهی برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد.

صندوق سرمایه‌گذاری اجتماعی بریتانیا  با اهداف کلیدی حمایت مالی پایدار و جلب سرمایه‌گذاران خصوصی، نقشی محوری در توسعه نوآوری‌های اجتماعی و بهبود زندگی مردم ایفا کرده است. پروژه هایی از این دست نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاری اجتماعی می‌تواند تأثیرات مثبت و پایداری بر جامعه داشته باشد، در حالی که فرصت‌های اقتصادی جدیدی نیز ایجاد می‌کند. این مدل نوآورانه، الگویی الهام‌بخش برای کشورهای دیگر در استفاده از منابع مالی برای حل چالش‌های اجتماعی است.